Namazın Farzları
Farz, Allahü teâlânın yapılmasını istediği kesin emridir. Bir
ibâdetin farzları yerine getirilmedikçe, o ibâdet sahîh, doğru olmaz.
Namâz kılarken, oniki şartı yerine getirmek farzdır. Bu
farzların yedisi namâzın dışında, beşi de içindedir. Dışındaki
farzlara (Şartlar) denir. İçindekilere de (Rüknler) denir. [Ba’zı
âlimler, tahrîme tekbîrinin, namâzın içinde olduğunu söylemiş-
lerdir. Bunlara göre, namâzın şartları da, rüknleri de, altı olmakdadır.]
A) Namâzın Dışındaki Farzlar (Şartları):
1- Hadesden tahâret: Abdestsiz olanın abdest alması, cünüb
olanın da gusl etmesidir.
2- Necâsetden tahâret: Namâz kılanın, vücûdunu, elbisesini
ve namâz kılacağı yeri, kaba ve hafîf necâsetden ya’nî dînimizde
necs (pis) sayılan şeylerden temizlemekdir. (Meselâ; kan, idrâr,
alkol gibi maddeler, dînimizde pis sayılmakdadır).
3- Setr-i avret: Avret yerini örtmek demekdir. Avret yerini
örtmek, Allahü teâlânın emridir. Mükellef olan, ya’nî âkıl ve
bâlig olan insanın, namâz kılarken açması veyâ her zemân baş-
kasına göstermesi ve başkasının da bakması harâm olan yerlerine
(Avret mahalli) denir. Erkeğin avret yeri, göbeğinden dizi
altına kadardır. Kadınların ise, yüz ve ellerinden başka her yeri
avretdir.
4- İstikbâl-i kıble: Namâz kılarken kıbleye dönmekdir. Müslimânların
kıblesi, Mekke-i mükerreme şehrinde bulunan
(Kâ’be)nin arsasıdır. Ya’nî yerden arşa kadar o boşluk kıbledir.
5- Vakt: Namâzı, vaktinde kılmakdır. Ya’nî namâzın vaktinin
girdiğini bilmek ve kıldığı namâzın vaktini kalbinden geçirmekdir.
– 45 –6- Niyyet: Namâza dururken kalb ile niyyet etmekdir. Yalnız
ağız ile söylemeye niyyet denmez. Namâza niyyet etmek demek,
ismini, vaktini, kıbleyi, cemâ’at ile kılınıyorsa imâma uymayı,
kalbden geçirmek demekdir. Niyyet, başlama tekbîri söylenirken
yapılır. Tekbîrden sonra edilen niyyet, geçerli değildir
ve o namâz kabûl olmaz.
7- Tahrîme tekbîri: Namâza dururken (Allahü ekber) demekdir.
Bu başlama tekbîrine (İftitah tekbîri) de denir. Başka
kelime söylemekle, tekbîr alınmış olmaz.
B) Namâzın İçindeki Farzlar (Rüknleri):
Namâza durunca yerine getirilecek beş farz vardır. Bu beş
farzdan her birine (Rükn) denir. Namâzın içindeki farzlar şunlardır:
1- Kıyâm: Namâza başlarken ve kılarken ayakda durmak
demekdir. Ayakda duramayan hasta, oturarak kılar. Oturarak
kılamayan yatarak îmâ ile kılar. Sandalyede oturarak namâz
kılmak câiz değildir.
2- Kırâet: Ağızla okumak ma’nâsına gelir. Namâzda,
Kur’ân-ı kerîmden sûre veyâ âyet okumakdır.
3- Rükü’: Kırâetden sonra, elleri dize koyup eğilmekdir. Rü-
kü’da, en az üç kerre (Sübhâne rabbiyel-azîm) denir. Doğrulurken
(Semi’allahü limen hamideh) denir. Doğrulunca da, (Rabbenâ
lekel-hamd) denir.
4- Secde: Rükü’dan sonra yere kapanmak demekdir. Secde,
arka arkaya iki kerre elleri, alnı ve burnu yere koyup kapanmakdır.
Her bir secdede en az üç kerre (Sübhane rabbiyel-a’lâ)
denir.
5- Ka’de-i ahîre: Son rek’atde (Ettehıyyâtü)’yü okuyacak
kadar oturmakdır. Buna (son oturuş) da denir.
Namâzın büyük bir iş ve ibâdetlerin en önemlisi olduğu, şartlarının
bu kadar çok olmasından anlaşılmakdadır. Ayrıca, vâcibleri,
sünnetleri, müstehabları, mekrûhları, müfsidleri de bunlara
eklenirse, kulun Rabbinin huzûrunda nasıl bulunacağı, nasıl bulunması
lâzım geldiği anlaşılır. Kullar, âciz, güçsüz, zevallı birer
mahlûkdurlar. Her nefesde, kendisini yaratan, Allahü teâlâya
muhtâcdırlar. Namâz kula aczini bildiren bir ibâdetdir.